با خشکی دست‌ها ناشی از شستشوی بیش از حد چه کار می‌توانم بکنم؟

نکته کلیدی: سعی کنید حرارت آب را کم کنید و از صابون مرطوب‌کننده استفاده کنید

یکی از بهترین راه‌ها برای محافظت از خود در برابر انواع بیماری‌ها، شستن دست‌ها است. اما شستشوی زیاد می‌تواند پوست دست‌های شما را خشک، ترک خورده و دردناک کند.

ملیسا پیلیانگ، متخصص پوست، توضیح می‌دهد که چرا ممکن است دست‌های شما خشک شوند، هنگام شستن آنها چه اتفاقی می‌افتد و چه کاری می‌توانید انجام دهید تا دستان خود را نرم و سالم نگه دارید.

چرا دست‌هایم بعد از شستن خشک می‌شوند؟

اگر احساس می‌کنید دست‌هایتان بعد از شستن تحریک می‌شوند، تنها نیستید. خشکی دست‌ها بعد از شستن  یک مشکل رایج است و معمولاً به دلیل از بین رفتن چربی‌های طبیعی و رطوبت پوست شما در طول فرآیند شستشو ایجاد می‌شود.

در اینجا به برخی از عواملی که در خشکی دست‌ها بعد از شستن نقش دارند اشاره می‌کنیم:

صابون: اکثر صابون‌ها و شوینده‌های دست برای از بین بردن آلودگی، باکتری‌ها و چربی‌ها از پوست شما طراحی شده‌اند. اگرچه این برای تمیزی مهم است، اما می‌تواند چربی‌های طبیعی پوست شما را نیز از بین ببرد و آن را خشک تر کند. برخی از صابون‌ها یا شوینده‌های دست نسبت به سایرین خشن‌تر هستند. به عنوان مثال، برخی حاوی مواد شیمیایی خشن مانند سدیم لوریل سولفات هستند که می‌توانند به طور خاص پوست شما را خشک کنند.

دمای آب: استفاده از آب خیلی داغ می‌تواند برای پوست شما مضر باشد. آب داغ می‌تواند باعث شود پوست شما رطوبت خود را سریع‌تر از دست بدهد و منجر به خشکی شود. دلیل این امر این است که لایه محافظ چربی،که به عنوان لایه محافظ رطوبت نیز شناخته می‌شود و در بیرونی‌ترین لایه پوست شما قرار دارد. در زیر آب داغ ذوب می‌شود. (این اتفاق با آب سرد و ولرم نمی‌افتد.)

شستشوی بیش از حد: آیا درست است که می‌توانید دست‌های خود را بیش از حد بشویید؟ شستشوی مکرر دست‌ها، به خصوص اگر بدون مرطوب کردن پس از آن انجام شود، می‌تواند منجر به خشکی شود. به عنوان مثال، کارکنان مراقبت‌های بهداشتی و افراد در برخی حرفه‌ها ممکن است بیشتر مستعد این مشکل باشند.

بیماری‌های پوستی: دستان شما ممکن است به دلیل بیماری پوستی مانند پسوریازیس یا اگزما نیز بیشتر مستعد خشک شدن باشند. اگر سابقه بیماری‌های پوستی دارید، توجه داشته باشید که آیا پس از شستن دست‌های خود با صابون‌های خاص یا در دماهای بالاتر، دچار عود بیماری می‌شوید یا خیر. هم چنین باید پس از شستشوی دست‌ها، از لوسیون‌های مخصوص تجویز شده یا داروهای ملایم‌تر استفاده کنید تا از بدتر شدن وضعیت خود جلوگیری کنید.

آیا ضدعفونی‌کننده دست از صابون برای دست‌های شما بهتر است؟

ممکن است شنیده باشید که استفاده از ضدعفونی‌کننده دست ممکن است روشی کم‌خطرتر برای تمیز نگه داشتن دست‌ها باشد. اما دقیقا اینطور نیست. اگرچه استفاده از ضدعفونی‌کننده دست شامل آب گرم یا صابون نمی‌شود، اما جایگزین مناسبی برای شستن دست‌ها نیست. به علاوه، ضدعفونی‌کننده دست می‌تواند باعث سوزش پوست شما نیز شود.

برای به حداقل رساندن معایب احتمالی ضدعفونی‌کننده دست و محافظت از پوست خود:

·       پس از خشک شدن ضدعفونی‌کننده دست، دست‌های خود را مرطوب کنید.

·       استفاده از ضدعفونی‌کننده دست را به موقعیت‌هایی محدود کنید که صابون و آب در دسترس نیست.

·       دست‌های خود را وقتی به وضوح کثیف هستند با آب و صابون بشویید.

درمان و جلوگیری از خشکی دست‌ها در اثر شستشو

اگر با خشکی پوست دست و پنجه نرم می‌کنید، هر بار که برای شستن دست‌هایتان به سمت سینک می‌روید، می‌تواند آسیب زننده باشد. اما راه‌هایی برای جلوگیری از تحریک پوست و تسکین خشکی وجود دارد.

به یاد داشته باشید: شستن مداوم و کامل دست‌ها، شما را در برابر میکروب‌ها و باکتری‌ها محافظت می‌کند، بنابراین در اینجا چند راه برای کاهش دردسر آن آورده شده است:

۱. از آب داغ پرهیز کنید

لازم نیست که کاملاً به آب سرد تغییر دهید، اما آب داغ داغ هنگام شستن دست‌ها هم فایده‌ای برای شما ندارد. سعی کنید هنگام شستن دست‌ها و حتی دوش گرفتن، دما را کم کنید تا از خشک شدن یا تحریک شدن دست‌هایتان جلوگیری شود. دکتر پیلیانگ تکرار می‌کند: «آب داغ می‌تواند چربی‌های سالم پوست را از بین ببرد.»

به یاد داشته باشید که این کار را هنگام انجام سایر کارهای مربوط به بهداشت مانند شستن ظرف‌ها انجام دهید. آب ولرم در مقابل آب داغ می‌تواند همان تفاوتی باشد که پوست شما برای جلوگیری از خشکی به آن نیاز دارد.

۲. یک صابون مرطوب‌کننده انتخاب کنید

بعضی از صابون‌ها دارای یک عامل مرطوب‌کننده هستند که می‌توانند با پوست شما ملایم‌تر باشند و از خشکی جلوگیری کنند. دکتر پیلیانگ توصیه می‌کند: «بهترین راه این است که از یک صابون مرطوب‌کننده استفاده کنید و بعد از آن خوب آبکشی کنید.»

هنگام خرید صابون ملایم، سعی کنید به دنبال مواد مرطوب‌کننده‌ای مانند موارد زیر باشید:

·       کره شیا

·       جوجوبا

·       سرامیدها

·       هیالورونیک اسید

۳. بعد از شستشو به دست هایتان مرطوب کننده بزنید

استفاده از مرطوب‌کننده بعد از شستشو یکی از بهترین راه‌ها برای نرم و لطیف نگه داشتن دست‌هایتان است. دکتر پیلیانگ توصیه می‌کند: «بعد از شستشو، برای حفظ رطوبت، از لوسیون استفاده کنید.» لوسیون یا کرم دستی را انتخاب کنید که بدون عطر باشد تا از هرگونه تحریک بیشتر روی پوستتان جلوگیری شود.

۴. از یک بالم درمانی یا کره پوست استفاده کنید

اگر مستعد خشکی پوست هستید، می‌توانید لوسیون را کنار بگذارید و مستقیماً به سراغ یک مرطوب‌کننده خوب و غلیظ بروید. شما باید به دنبال یک کرم، مرهم یا پماد باشید  چیزی که غلیظ باشد و کمی پخش آن سخت باشد و رطوبت بیشتری به پوست شما بدهد.

۵. دستان خود را به آرامی خشک کنید

هم چنین می‌توانید با نحوه خشک کردن آنها از خشکی دست‌ها پس از شستشو جلوگیری کنید. به صورت غریزی شما پس از شستشو احتمالاً خشک کردن دستانتان تا زمانی است که حتی یک قطره آب باقی نمانده باشد ادامه می دهید. اما در واقع بهتر است پس از خشک کردن، دستان خود را کمی مرطوب بگذارید. اگر می‌توانید گاهی اوقات با خشک کردن دست‌ها در هوا، از شر آن خلاص شوید، حتی بهتر! هم چنین، آنها را با حوله نمالید، فقط با ضربه زدن، دست ها را خشک کنید و پوست خود را تحریک نکنید.

۶. استفاده از دستکش برای تمیز کردن را در نظر بگیرید

در نهایت، مطمئن شوید که از هرگونه تماس غیرضروری مواد شوینده با دستان خود اجتناب می‌کنید. دکتر پیلیانگ پیشنهاد می‌کند: «به‌خصوص اگر دست‌های واقعاً خشکی دارید، عاقلانه است که هنگام ظرف شستن یا تمیز کردن، پوشیدن دستکش را در نظر بگیرید.» او می‌افزاید: «همچنین، روشن کردن یک دستگاه بخور در اتاق خواب در شب می‌تواند به مرطوب کردن هوا و پوست شما در هنگام خواب کمک کند.» به این ترتیب، دستان خود را در طول روز سالم نگه می‌دارید، به طوری که امیدواریم حساسیت کمتری به شستن دست‌ها داشته باشند.

نکته آخر

شستن دست‌ها یک راه مهم برای سالم ماندن است. شستن مداوم دست‌ها می‌تواند به از بین بردن باکتری‌ها و جلوگیری از بیماری‌های قابل انتقال کمک کند. اما اگر از خشک شدن دست‌هایتان پس از هر بار شستشو ناامید هستید، سعی کنید دمای آب را کم کنید، صابون خود را عوض کنید و مرتباً از یک مرطوب‌کننده خوب استفاده کنید.

اگر احساس می‌کنید پس از شستن دست‌ها خشکی شدیدی را تجربه می‌کنید که منجر به ترک خوردن یا درد می‌شود، حتماً با یک متخصص پوست یا ارائه‌دهنده خدمات درمانی صحبت کنید.